Ons praat graag deesdae van die ‘digitale era’ en, met huidige kwarantynmaatreëls in plek, wonder mens hieroor synde die ondertekening van kontrakte in die teenwoordigheid van beide partye byna onmoontlik is op die oomblik. Mag ‘n koopooreenkoms vir onroerende eiendom elektronies – aldus met ‘n sogename digitale handtekening- onderteken word? Ongelukkig bly die antwoord nee, vir die volgende redes (maar lees asseblief tot heel onder):
Die wet op Elektroniese Kommunikasie en Transaksies (EKTA) bepaal soos volg:
(i) As ‘n algemene reël is dit heeltemal aanvaarbaar om ooreenkomste via elektroniese kommunikasie te sluit. ‘n Mens kan byvoorbeeld per epos ‘n geldige en bindende huurkontrak sluit of ‘n ooreenkoms aangaan om ‘n skootrekenaar te verkoop. Die enigste vereistes vir die voorgenome is dat die voorwaardes van die ooreenkoms duidelik in die korrespondensie uiteen gesit moet wees; die partye die bedoeling moet hê om tot ‘n bindende reëling te kom; en dat dit duidelik moet wees dat die betrokke e-posse aan die partye toegeskryf kan word en deur hul gestuur is.
(ii) Indien dit deur wetgewing vereis word dat ‘n dokument onderteken moet wees voordat dit geldig geag sal word, maar nie uitdruklik vereis dat die handtekening skriftelik moet wees nie, bepaal EKTA dat ‘n gevorderde elektroniese handtekening (GEH) gebruik mag word. ‘n GEH is ‘n spesiale ‘elektroniese’ handtekening (‘n geskandeerde weergawe van ‘n gewone, handgeskrewe handtekening of ‘n sogename ‘digitale’ handtekening) wat in sommige gevalle die tradisionele pen en ink-manier van dokumente onterteken mag vervang. Om ‘n dokument op dié wyse te onderteken, moet ‘n mens eers die GEH laat akkrediteer by ‘n Suid-Afrikaanse akkreditasie-owerheid.
iii) Indien ‘n wet uitdruklik ‘n skriftelike handtekening vereis, sal ‘n GEH nie voldoende wees nie. Boonop word sekere ooreenkomste spesifiek uitgesluit van die bogenome, onder andere ooreenkomste wat ingevolge die Wet op Vervreemding van Grond gesluit is, wat dus ‘n skriftelike handtekening vereis.
Daarbygesê, sluit die voorgenome nie die moontlikheid om ‘n koopkontrak per epos te sluit heeltemal uit nie. As Mej A byvoorbeeld ‘n aanbod sou maak om Mnr B se eiendom te koop, kan sy eenvoudig die aanbod uitdruk, met ‘n pen onderteken en dit dan skandeer en per e-pos aan Mnr B stuur. Sou hy die aanbod aanvaar, kan hy dit ook uitdruk, ter aanvaarding onderteken en die ondertekende ooreenkoms skandeer en terug stuur vir Mej A. Sodoende word ‘n geldige en bindende ooreenkoms vir die verkoop van grond gesluit, sonder dat die partye enige kwarentynreëls geskend het.
